(نیویورک) – دیدهبان حقوق بشر امروز اعلام کرد که مقامات پاکستان با سوء استفادههای گسترده علیه افغانهای مقیم پاکستان، آنها را به بازگشت به افغانستان مجبور کردهاند.
پلیس و سایر مقامات دست به بازداشتهای گسترده، ضبط اموال و دامها و نابودی اسناد هویت زدهاند تا هزاران مهاجر و پناهجوی افغان را اخراج کنند. از اواسط سپتامبر ۲۰۲۳، مقامات پاکستان بیش از ۳۷۵,۰۰۰ افغان را به افغانستان بازگرداندهاند، که ۲۰,۰۰۰ نفر از آنها دیپورت شدهاند.
الین پیرسون، مدیر بخش آسیا در دیدهبان حقوق بشر گفت: «مقامات پاکستان محیطی اجبارکنندهای برای افغانها ایجاد کردهاند تا آنها را به بازگشت به شرایط تهدیدکنندهی حیات در افغانستان وادار کنند. مقامات باید فوراً به این سوء استفادهها پایان دهند و به افغانهایی که با خطر اخراج روبرو هستند، فرصت جستجوی محافظت در پاکستان را بدهند.»
در میان کسانی که اخراج میشوند یا تحت فشارند تا آن کشور را ترک کنند، افغانهایی هم هستند که در پاکستان متولد شدهاند و هرگز در افغانستان زندگی نکردهاند، و افغانهایی که در افغانستان در معرض آزار و تعقیب قرار خواهند گرفت، از جمله زنان و دختران، مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان دولتی سابق که پس از تسلط طالبان در آگست ۲۰۲۱ از افغانستان گریختهاند.
فعالان حقوق بشر و خبرنگاران گزارش کردهاند که این بدرفتاریها بخشی از کارزار برای وادار کردن افغانها به ترک آن کشور است. این شامل حملات شبانهای میشود که طی آن پلیس افغانها را لت و کوب، تهدید و بازداشت کرده است. سازمان ملل و سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) گزارش دادهاند که ۹۲ درصد افغانهایی که پاکستان را ترک میکنند گفتهاند که از بازداشت توسط مقامات پاکستان بیم دارند.
پلیس همچنین رشوه خواسته و جواهرات، دام و سایر اموال افغانها را ضبط کرده و خانههای شان را با بولدوزر ویران کرده است. زنان افغان به دیدهبان حقوق بشر گفتهاند که گاهی اوقات پلیس پاکستان برخی از زنان و دختران افغان را مورد آزار جنسی قرار داده و آنها را به تجاوز جنسی تهدید کرده است.
مقامات پاکستان افغانها را به دلیل افزایش حملات گروههای مسلح مقصر دانستهاند – این حملات را به «مهاجران غیرقانونی» مرتبط دانستهاند.
همچنین گفته میشود که مقامات پاکستان از افغانهایی که در انتظار اسکان مجدد به ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشورها هستند و نتوانستهاند ویزای پاکستان را دریافت کنند یا در بسیاری موارد تمدید کنند، هزینهی خروج به مبلغ ۸۳۰ دالر آمریکا مطالبه کردهاند. این هزینه فقط بر کسانی که به مقاصد غیر از افغانستان میروند، اعمال میشود.
در تاریخ ۱۷ نوامبر، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) گفت که ورود صدها هزار افغان به افغانستان «در بدترین زمان ممکن» رخ داده است، زیرا زمستان فرا رسیده و کشور با بحران اقتصادی طولانیمدت مواجه است که دو سوم جمعیت را به کمکهای انسانی نیازمند کرده است. به دلیل ممنوعیت مقامات پاکستان از حمل بیش از ۵۰,۰۰۰ روپیه پاکستانی (۱۷۵ دالر آمریکا) توسط هر فرد از کشور، بسیاری مشاغل خود را رها کرده و تقریباً بیپول به افغانستان بازگشتهاند. سازمانهای بشردوستانه از کمبود خیمهها و سایر خدمات اساسی برای کسانی که وارد میشوند، خبر دادهاند.
در تاریخ ۱۰ نوامبر، مقامات پاکستان اعتبار اسناد هویت برای افغانهایی که قبلاً توانسته بودند کارت ثبت نام (PoR) دریافت کنند را تمدید کردند، اما فقط تا ۳۱ دسامبر. با این حال، کارکنان سازمانهای کمکهای انسانی به دیدهبان حقوق بشر گفتهاند که پلیس پاکستان گاهی این کارتها را در حین حملات ضبط یا نابود کردهاند. دارندگان کارت نیز از جمله کسانی بودهاند که با وجود ثبت نام بودن در آن کشور مجبور به بازگشت به افغانستان شدهاند. «طرح بازگرداندن اتباع خارجی غیرقانونی» از سوی پاکستان، که در تاریخ ۳ اکتبر اعلام شد، شامل سه مرحله است، که نوبت اخراج دارندگان کارت پس از کسانی است که بدون مدارک به سر میبرند.
این اخراجها تعهدات پاکستان به عنوان طرف کنوانسیون سازمان ملل علیه شکنجه و تحت اصل حقوق بینالملل عرفی ننرفولمنت (nonrefoulment) را نقض میکند: یعنی افراد را نباید به کشورهایی که در آنها با خطر آشکار شکنجه یا انواع دیگر آزار و تعقیب روبرو هستند، به زور بازگرداند. رفولمنت نه تنها زمانی رخ میدهد که یک پناهنده به طور مستقیم رد یا اخراج میشود، بلکه همچنین زمانی اتفاق میافتد که فشار غیرمستقیم به قدری شدید است که مردم را وادار میکند تا باور کنند که گزینهای جز بازگشت به کشوری که در آن با خطر جدی آسیب روبرو هستند، ندارند. دولت پاکستان باید سوء استفادههای پلیس و تهدیدات اخراج را پایان دهد و با UNHCR برای از سرگیری ثبت نام پناهجویان افغان همکاری کند.
دیده بان حقوق بشر گفت که ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و کانادا باید فرآیند اسکان مجدد برای افغانهایی که به ویژه در معرض خطر هستند، از جمله زنان و دختران، دگرباشان جنسی افغان، فعالان حقوق بشر و روزنامهنگاران را تسریع کنند.
پیرسون گفت که «دولتهایی که وعده دادهاند افغانهای در معرض خطر را اسکان مجدد دهند، باید این فرآیندها را تسریع بخشند، در عین حال که فشار بر پاکستان برای احترام به تعهدات حقوق بشریاش را افزایش میدهند. همچنین کشورها باید واکنش خود به بحران انسانی در افغانستان را افزایش دهند، بحرانی که اکنون با ورود صدها هزار نفر نیازمند در آغاز زمستان تشدید شده است.»